Vlaamse film hot in buitenland: fictie of realiteit?

Het contract voor de Amerikaanse remake van ‘Hasta la vista’ is getekend en ook ‘Crimi Clowns: de movie’ krijgt een Britse versie. Soms lijkt Vlaanderen wel het nieuwe Hollywood te zijn. Toch moeten we die euforische berichtgeving met een flinke korrel zout nemen. “Het succes van de Vlaamse film op internationaal vlak is eerder een verhaal van perceptie en handige marketing.”

Het valt niet te ontkennen dat de Vlaamse film de laatste jaren aan een stevige opmars bezig is. Speelfilms van bij ons worden door het Vlaamse publiek steeds meer gesmaakt. Door de crisis in de Amerikaanse filmindustrie zijn we op zoek gegaan naar alternatieven. Als er meer Vlaamse succesfilms zijn, is de stimulans groter om meer films te maken. “Vroeger verschenen zo’n twee à drie Vlaamse producties per jaar”, weet filmkenner en regisseur Jan Verheyen. “Tegenwoordig zijn dat er twaalf à vijftien, dat is dus vijf keer meer dan wat we in de jaren ‘80 van de 20^ste eeuw gewend waren.”

Volgens Daniël Biltereyst, professor Film- en Televisiestudies aan de universiteit van Gent, heeft die toename van producties voor een verscheidenheid aan stijlen gezorgd. Er worden meer Amerikaans getinte genres aangesneden, denk maar aan ‘Loft’ die tot het populaire thrillergenre behoort. Daardoor vallen de Vlaamse producties ook vaker in de prijzen op internationale filmfestivals en is er soms zelfs interesse in een remake. “Maar we moeten dat natuurlijk allemaal niet overdrijven hé”, vult Bilteryst aan.

Imagebuilding

“Het succes van de Vlaamse film in eigen land is absolute realiteit, maar op internationaal niveau is het eerder een verhaal van perceptie en handige marketing”, stelt Verheyen. Die marketing wordt mede uitgestippeld door Flanders Image, het internationale promotieluik van het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF), weet ook Bilteryst. “Ik was zelf een van de eerste bestuurders van het VAF. Daar wordt natuurlijk een bepaald discours ontwikkeld rond de Vlaamse film. Het is hun taak om films van bij ons te promoten, ook naar het buitenland toe. Het VAF heeft dus zeker een aandeel in de marktpositionering, de imagebuilding en de branding van de Vlaamse film.”

Al ziet het VAF zelf in dat de Vlaamse film op internationaal vlak nog moet groeien. Dat blijkt uit een rapport waarin de organisatie het exportpotentieel van de Vlaamse Audiovisuele sector evalueert: “Het is waar dat veel van onze films in de smaak vallen op de filmfestivals. Maar nadien bereiken die films een nog steeds vrij beperkt publiek van cinefielen. Dat komt door een voorlopig ontoereikende distributie- en promotie-ondersteuning vanuit het thuisland.”

Remake

Het nieuws dat ‘Hasta la vista’ en ‘Crimi Clowns: de movie’ een buitenlandse remake krijgen, wordt door Verheyen met enig scepticisme onthaald. “Van ongeveer elke nieuwe Vlaamse film wordt geroepen dat de rechten verkocht zijn en dat er een remake komt. Dat is tegenwoordig een deel geworden van de promotiecampagne rond een film. Ik moet dat allemaal nog wel eens zien, of die remakes er ook echt zullen komen.”

Biltereyst verduidelijkt dat Hollywood constant op zoek is naar goede scripts. Wanneer er in Hollywood creatieve armoede heerst, schuimen producenten de internationale filmmarkt af op zoek naar succesformules. Als ze in Frankrijk een goed verhaal vinden, nemen ze daar een optie op. Indien de film interessant genoeg blijkt te zijn, kopen ze de rechten om die film te herwerken, maar zelfs dan is het nog niet zeker of de film ook echt een remake krijgt.

Daarnaast is het ook veel goedkoper om een script te kopen dan er zelf een te laten schrijven, merkt Biltereyst op. Ook hij relativeert het nieuws over de remakes van de Vlaamse films. “Als we horen dat de rechten van een Vlaamse film verkocht zijn aan een buitenlandse producent, is dat meteen groot nieuws. Het is natuurlijk een mooi verhaal voor in de krant, maar we moeten toch vooral nuchter blijven.”

Loft

Erik Van Looy op de Amerikaanse set van 'The Loft'.

Verheyen benadrukt dat er nog maar één Vlaamse film is waarvan de remake ook echt gemaakt is, ‘Loft’. “Er zit inderdaad een groot verschil tussen de rechten van je film verkopen en daadwerkelijk een remake maken en die dan nog eens in de zalen krijgen”, weet regisseur Erik Van Looy uit ervaring. “Het is een proces van lange adem dat veel tijd en geduld kost. Vooral als je zelf de controle over de film wil houden, zoals bij ‘The Loft’. Amerikanen willen soms teveel aan de inhoud veranderen en vijlen zo een beetje de scherpte van je film. Dat wou ik ten allen tijde vermijden.”

Ondanks het feit dat we het internationale succes van de Vlaamse film moeten relativeren, is Biltereyst ervan overtuigd dat in Vlaanderen een gunstig filmklimaat heerst. “Dankzij het beleid van het VAF, de invoering van de tax-shelter (een gunstige belastingmaatregel voor de audiovisuele sector, nvdr.) en de professionalisering van de productiesector is er een stevige bodem waarop de Vlaamse film verder kan groeien.” 

Internationale toekomst

Of die groei ook over de Vlaamse grenzen heen zal plaatsvinden, is nog maar de vraag. Verheyen gelooft alvast niet in het buitenlandverhaal. “Zitten wachten tot een Vlaamse film de wereld verovert, daarvoor ben ik te realistisch ingesteld.”

Van Looy ziet wel een rol weggelegd voor de Vlaamse filmindustrie in het buitenland. “We moeten nog een lange weg afleggen, maar er is zeker meer internationale interesse in de Vlaamse filmsector dan vroeger. Dominique Deruddere en ikzelf krijgen aanbiedingen uit het buitenland. Michaël Roskam heeft net ‘Animal Rescue’ gedraaid in New York. Je voelt dat Vlaanderen zich op de internationale filmkaart heeft gezet en ik kan alleen maar hopen dat die trend nog een tijd mag blijven duren.” 

© Stéphanie Crombé